INSTAT së fundi ka realizuar një studim mjaft domethënës për sa i përket situatës të rënduar dhe pa rrugëdalje të ekonomisë shqiptare dhe theksin e vendos tek “ikja e trurit”, e thënë më mirë ikja e intelektualëve të cilët po e varfërojnë edhe më shumë vendin. Nga studimi rezulton se emigrimi i këtij grupimi drejt vendeve të BE-së, vjen si shkak i ekonomisë së keqe të Shqipërisë, por gjithashtu ikja e tyre shkakton një reaksion zinxhir për dobësimin edhe më tepër të ekonomisë.
Sipas Elsa Dhulit, Drejtoreshës së Përgjithshme të INSTAT, e cila është dhe drejtoresha e botimit të 5-të të “Revista e “Statistikave dhe Analizave Social-Ekonomike”, e thekson fort në studimin se: “…vendi në zhvillim (vendi dërgues) humbet fuqi punëtore dhe kapital njerëzor shumë të aftë dhe në mënyrë të pashmangshme bëhet i varfër.”
“Rezultatet përfundimtare pritet të vlerësojnë faktin që ikja e trurit sjell një rënie ekonomike duke ulur edhe më shumë mirëqenien e kombeve më të varfra. Ky fenomen shkakton probleme komplekse shoqërore që e lënë vendin të pazhvilluar nga ana intelektuale dhe teknologjike, si dhe thellon edhe më shumë hendekun midis vendeve të zhvilluara dhe atyre në zhvillim.”, thuhet në studim.
Një ndër konkluzionet e arritura në këtë artikull është që numri i studentëve shqiptar që studiojnë jashtë krahasuar më shtetet e tjera të rajonit është më i larti. Ky fakt derivon në faktin tjetër që fenomeni i “ikjes së trurit” në krahasim më vendet e tjera të rajonit është më i evidentueshëm në Shqipëri dhe kjo situatë kërkon politika të menjëhershme, shumë vizionare që studentët shqiptar të mirë-arsimuar të rikthehen dhe të kontribuojnë në zhvillimin e mëtejshëm të vendit tonë.
INSTAT jep alarmin për domosdoshmërinë e ndryshimit të politikave qendrore, që deri tani kanë dështuar me ekonominë bazuar nga studimi, ndaj lind nevoja e menjëhershme e: “Krijimi i një mjedisi më të sigurtë, me një treg pune konkurrues, me paga më të larta, një vend me baza të forta meritokracie, me një nivel arsimi cilësor dhe konkurues me vendet e tjera të Europës, me një zhvillim teknologjik të përshtatshëm për kohën kur jetojmë dhe shanset e barabarta për të gjithë do sigurojnë jo vetëm uljen e nivelit të migrimit dhe rikthimin e studentëve në vendin e origjinës, por mbi të gjitha do të sigurojnë një standard më të lartë jetese dhe një ekonomi me rritje të vazhdueshme pozitive, duke përmbushur qëllimin kryesor që duhet të ketë një vend për rritjen e mirëqënies së qytetarëve të saj.”
Por nga ky studim, ne si media na lindin disa pikëpyetje! Mos ndoshta integrimi i vonuar i Shqipërisë në BE, është vullnet politik i qeverisë shqiptare, e cila realizon politika të mbrapshta dhe vonon plotësimin e kushteve të vendosura nga BE, me qëllim “ngadalësimin” e shpopullimit masiv të Shqipërisë, për të fshehur dështimet e saj në ekonomi?
Bazuar në këtë studim, ftesa e Edi Ramës për intelektualët shqiptarë apo ekselentët që kanë studiuar dhe janë punësuar jashtë vendit, të rikthehen të kontribuojnë në ekonominë shqiptare që është në zgrip, paska qenë më shumë një lutje e përgjërim nga ana e kryeministrit dhe aspak një strategji për joshjen e kapaciteteve mendore që braktisën vendin për shkak të shkallës së varfërisë.
Kryeministri nuk mund të josh me pagat skandaloze të administratës së një vendi të pasigurtë ekonomikisht, të rikthej kapacitetin intelektual të emigruar jashtë vendit në Shqipëri, po aq e vërtetë se ai s’mund të ndaloj dhe kapacitetin intelektual që ndodhet për fat të mirë ende brenda vendit të largohet drejt vendeve me ekonomi më të shëndosha dhe të ardhme më të mirë.
Pra emigrimi i shqiptarëve, sidomos asaj pjese që po e cilësojmë si “truri” i këtij vendi, nuk na qenka ZGJEDHJE, sikurse e cilëson kryeministri në çdo dalje televizive, por DETYRIM nga ana e tyre, duke qenë se ky vend nuk u premton asgjë.
Dështimi i Edi Ramës në këtë sipërmarrje, është po aq i sigurtë sa “mbytja” e Shqipërisë në borxhe, ku premtimet për vende pune dhe rritje pagash janë një rreng i sajuar bukur për të taksuar më shumë qytetarët e vendit më të varfër në rajon.
Jo pa qëllim, jemi ende në vend numëro, pasi nëse Shqipëria do ishte pjesë e Bashkimit Europian, largimi i intelektualëve apo dhe fuqisë punëtore, do ishte në numër ekstremisht të lartë nga ai që kemi tani për shkak të kufizimeve të lëvizjes, sa shumë gjykojnë se nuk do ngelet njeri në këtë vend, përveç racës së politikanëve që qëndrojnë në karrige jo se paguhen miliona lekë nga xhepat e shqiptarëve, por se ata nuk e dinë sa e kanë rrogën.
Dy pikat me rëndësi që duhen veçuar nga ky studim, janë këmbanë alarmi për vendin tonë dhe veshët e shurdhët të politikanëve që bëjnë sikur nuk i dëgjojnë:
“…studiuesit nga qasja e sistemeve botërore pohuan se ikja e trurit është në një masë të madhe e dëmshme, të paktën për vendet dërguese. Ithtarët e teorisë së sistemit botëror e kanë perceptuar migrimin e individëve shumë të kualifikuar si një manifestim të prapambetjes ekonomike të vendeve në zhvillim (Portes, 1976).”
“Haque dhe Kim (1995) argumentuan se ikja e trurit ngadalëson akumulimin e kapitalit njerëzor në ekonomitë e vendit, duke kontribuar kështu në uljen e përhershme të shkallës së rritjes së ekonomisë./Ekskluzive.al