Dhënia e parave me fajde duket se është një fenomen që nuk ka për të vdekur kurrë. Për vite e vite me radhë ky fenomen ka qenë prezent në vendin tonë, ndërsa duket se vijon të jetë edhe sot, edhe pse në një formë më të moderuar. Dikur fajdet ishin të jashtëligjshme, ndërsa sot kemi kompani të cilat operojnë ligjërisht duke grabitur qytetarët.
Gazeta ka nisur një proces investigimi për ato që në gjuhën institucionale quhen institucione jo banka, ose institucione të mikrokredisë. Vitet e fundit, përveç bankave, kanë hyrë fuqishëm në treg edhe disa kompani të tjera, të cilat japin kredi në vlera të vogla. Por ndryshe nga bankat, këto kompani duket se janë duke grabitur qytetarët nga dita në ditë, për shkak se operojnë me një interes jashtëzakonisht të lartë. Teksa një bankë jep kredi me interesa që mund të shkojnë deri në 8 për qind, në këtë kompani kreditë jepen me afro 25 për qind interes.
Kompanitë
Sipas të dhënave të Bankës së Shqipërisë, në vendin tonë janë të licencuara 18 institucione jo bankare. Nga këto, pjesa më e madhe japin mikrokredi dhe të ndara në kategori e fusha të caktuara. Por janë 5-6 kompani të cilat kanë shumë të përbashkëta. Ato ofrojnë kredi në pak minuta, mjafton të paraqitesh me një kartë identiteti dhe të jesh në një marrëdhënie pune, pa kolateral dhe pa asgjë tjetër. Elementi i dytë i përbashkët janë niveli i lartë i interesave. Nëse i marrim me radhë, një ndër kompanitë që po dominon tregun kohët e fundit është “Iute Credit”. Emri i kësaj kompanie është mjaft i njohur, pasi në Kosovë filialet e saj u mbyllën për shkak të interesave tejet të larta. Mjafton të futesh në faqen zyrtare të kësaj kompanie dhe aty me anë të një barometri mund të llogarisësh kredinë që do bashkë me shumën që duhet të paguash.
Në ditët në vijim do hedhim më shumë dritë në këtë aspekt, ndërsa sot po tregojmë se sa është interesi. Gjithmonë sipas faqes zyrtare të kompanisë, nëse një qytetar merr 3 milionë lekë të vjetra kredi me afat 36 muaj, duhet të paguajë në fund të 3 viteve plot 6.4 milionë lekë. Pra kemi një interes afërisht 22 për qind në muaj. Sigurisht që interesi lëviz në sajë dhe të afatit që vendos, por gjithsesi në rastin aktual po marrin afatin maksimal, 3 vjet. Një tjetër kompani e ngjashme është “Kredo.al”. Sipas faqes zyrtare të kësaj kompanie, nëse një qytetar merr 2 milionë lekë të vjetra me afat 14 muaj, duhet të paguajë 3.92 milionë lekë. Pra kemi një interes mujor prej afro 20 për qind.
Fondi Besa dhe kompanitë e tjera
Një tjetër kompani, për të cilën gazeta ka folur dhe më herët është Fondi Besa. Madje ky fond u përfshi dhe nga një skandal mashtrimi me vlera miliona euro. Ndryshe nga dy kompanitë e mëparshme, Fondi Besa jep kredi në fusha të caktuara, sidomos për bujqësinë, por edhe për studentë e familjarë. Nëse një qytetar merr 10 mln lekë të vjetra aty, duhet të paguajë për 48 muaj 15.6 mln lekë, pra kemi një interes mujor 15 për qind. Por nëse shuma rritet, atëherë interesi shkon deri në 18 për qind. Tjetër kompani është “AK-Invest”. Kjo kompani ka interesa më të ulëta se të tjerat, duke shkuar në rreth 12 për qind, pro gjithsesi krahasuar me bankat është më e lartë.
Ajo që mban kampion është “Micro Kredit Albania”, e cila e ka të deklaruar në faqe se jep kredi me interesa 22-25 për qind interes. Ndërsa në këto shifra është dhe kompania “Mogo Albania”, e cila jep kredi për blerje makine dhe që interesat shkojnë deri në 256 për qind, sipas të dhënave në faqen e vetë kompanisë. Po ashtu dhe kompania “NOA” noton në të njëjtat ujëra. Pra në kohën e turqve ishin bejlerët që torturonin fshatarin e varfër duke i detyruar t’u kthenin 3-4 fishin e parave që u kishin dhënë, ndërsa tani kemi disa kompani të licencuara nga Banka e Shqipërisë që bëjnë batërdinë dhe nuk merret asnjë masë.
